Osoby starsze szybko nabierają nadmiernej masy ciała, ponieważ z wiekiem metabolizm zwalnia. Zdarza się jednak, że pojawia się odwrotny problem – trudności z połykaniem sprawiają, że senior je bardzo mało, a przez to chudnie i traci siły. Jak więc pomóc osobie starszej, która ma dysfagię?
Czym jest dysfagia?
Dysfagia to zaburzenia połykania. Mówimy o niej, kiedy senior ma wrażenie, że jedzenie i płyny nie przechodzą przez przełyk, czuje, że pokarm zalega na wysokości mostka. Może temu towarzyszyć uczucie gniecenia i rozpierania. Innym, ale powiązanym z tym problemem, jest tzw. odynofagia, czyli bolesne przełykanie. Ból może być odczuwany w gardle lub za mostkiem. Opiekunki w Niemczech bardzo często spotykają się z problemami z przełykaniem, ponieważ szacuje się, że dotyczą nawet ⅓ seniorów korzystających z opieki domowej. Ryzyko dysfagii rośnie jeszcze bardziej u pacjentów z otępieniem (ponad 80%) lub po udarze mózgu (od 29 do nawet 64%).
Objawy zaburzeń połykania
Uczucie trudności w połykaniu jest subiektywne, dlatego do jego rozpoznania stosuje się specjalne kwestionariusze. Oczywiście jest to zadanie dla lekarza, ale warto zgłosić się po pomoc, jeśli problemy z połykaniem powodują takie objawy, jak:
- Chudnięcie,
- Jedzenie i picie z dużym wysiłkiem,
- Trudne lub wręcz niemożliwe połykanie leków,
- Ból podczas jedzenia,
- Niechęć do jedzenia i picia,
- Poczucie pokarmu stojącego w gardle,
- Uciążliwy kaszel podczas jedzenia,
- Stres związany z jedzeniem.
Nieleczone zaburzenia połykania mogą prowadzić między innymi do zachłystowego zapalenia płuc dlatego, jeśli pojawiają się takie objawy, warto zgłosić się do lekarza.
Jak karmić osobę starszą, która ma problem z dysfagią?
Gotowanie posiłków i karmienie seniora to jedne z najważniejszych obowiązków, z którymi wiąże się ta praca – opiekun w Niemczech powinien więc wiedzieć, jak zająć się seniorem, również, jeśli ma problemy z połykaniem, oczywiście, dopóki możliwe jest karmienie doustne. Zmiany dotyczą przede wszystkim konsystencji posiłków. Oprócz miksowania i rozdrabniania posiłków, można wspomagać się produktami o tzw. przejściowej konsystencji np. chrupkami czy waflami ryżowymi, które są twarde, ale w kontakcie ze śliną zmieniają się w papkę. Przydają się u seniorów od nowa uczących się żuć i połykać. Są jednak suche, dlatego, żeby na początek uniknąć zakrztuszenia, warto je namoczyć np. w mleku.
Częstym problemem przy diecie miksowanej jest brak różnorodności. Warto więc pamiętać o źródłach białka (drób, jogurt grecki, twaróg), tłuszczu (oliwa z oliwek, olej rzepakowy) i węglowodanach (ziemniaki, produkty zbożowe). Dobrymi potrawami dla seniorów z dysfagią są np. gęste koktajle i budynie.
W parze z problemami z przełykaniem często idzie brak apetytu. Dobrze, więc jeśli posiłki dostarczają dużo kalorii w niewielkiej objętości. Można dodawać do nich oliwę, olej rzepakowy lub masło – nie tylko sprawiają, że posiłek dostarcza więcej energii, ale też jest łatwiejszy do przełknięcia. Tłuszcz poprawia również strukturę, dzięki niemu danie mielone staje się bardziej wilgotne. Przy braku apetytu warto też karmić seniora częściej, a za to podawać mu mniejsze porcje: nawet 7 posiłków dziennie. Dobrymi przekąskami będą budynie, kisiele, musy owocowe bez pestek.
Najlepiej unikać produktów o niejednorodnej konsystencji: zup z niezmiksowanymi kawałkami warzyw, kasz, ryżu, lepkich i klejących (np. karmel, słodycze), ziaren, pestek oraz włóknistych produktów (np. fasolka szparagowa).
Chcesz zarabiać na pomocy drugiemu człowiekowi i legalnie pracować za granicą na atrakcyjnych warunkach? Nasze agencje opiekunek osób starszych wciąż publikują nowe ogłoszenia – sprawdź oferty pracy i znajdź kontrakt dla siebie.