Starzenie się i umieranie są naturalne, ale mimo wszystko niosą za sobą wiele cierpienia i smutku. Ci, którzy zostają, muszą zmierzyć się z utratą bliskiej osoby, co jest trudnym i bolesnym doświadczeniem. Czasami trudno jednoznacznie określić, czy mamy jeszcze do czynienia z naturalnym procesem żałoby, czy już depresją. Opiekunka osoby starszej w Niemczech może spotkać się z tym problemem w swojej pracy – wielu seniorów uskarża się na samotność, ponieważ ich bliscy już odeszli. Jak jednak wspierać osobę starszą, która doświadczyła straty?
Co to jest żałoba i jak się objawia?
Żałoba jest naturalnym procesem emocjonalnym, który pojawia się w odpowiedzi na utratę bliskiej osoby. Jest to normalna reakcja na stratę, a to ile będzie trwała, zależy między innymi od więzi ze zmarłym, naszego stanu psychicznego jeszcze przed jego śmiercią czy dostępnego wsparcia. Osoby samotne naturalnie gorzej radzą sobie z trudnymi emocjami i trudniej jest im wyjść z żałoby, ponieważ nie mają oparcia w bliskich. Objawy żałoby mają różne oblicza – dotyczą nie tylko psychiki, ale często też ciała. Pojawiają się takie problemy emocjonalne, jak:
- Smutek,
- Poczucie osamotnienia,
- Lęk,
- Złość,
- Przygnębienie,
- Unikanie aktywności społecznych,
- Przywiązanie do przedmiotów związanych z osobą zmarłą,
- Szukanie wsparcia u innych osób, lęk przed zostaniem samemu.
Chroniczny stres i trudne emocje związane z żałobą często odbijają się również na zdrowiu fizycznym. Praca jako opieka w Niemczech wiąże się z pomocą seniorowi w codziennych czynnościach, dlatego to opiekunka często jako pierwsza zauważa takie objawy, jak:
- Problemy z snem.
- Brak apetytu,
- Bóle,
- Problemy trawienne.
Objawy żałoby mogą być różne dla każdej osoby oraz zależą od indywidualnych potrzeb i sposobu radzenia sobie z trudnymi emocjami. Jeśli senior już wcześniej miał tendencję do obniżonych nastrojów, nie będzie mu łatwo poradzić sobie ze stratą.
Jak odróżnić depresję od żałoby?
Chociaż objawy depresji i żałoby mogą się pokrywać, to są to dwie różne sytuacje. Obniżenie nastroju i brak motywacji do działania są naturalnymi zachowaniami po śmierci bliskiej osoby. Zakłada się, że poprawa w przeżywaniu żałoby powinna pojawić się po około roku. Wtedy większość osób jest już w stanie spokojnie rozmawiać o zmarłym.
Depresja jest stanem chorobowym, który może pojawić się w wyniku różnych czynników, w tym również straty bliskiej osoby. Trwa zdecydowanie dłużej niż żałoba i bez pomocy terapeuty i/lub lekarza psychiatry trudno jest z niej wyjść. Depresja powoduje poważne problemy w codziennym funkcjonowaniu, ale problem jest taki, że na początkowych etapach przypomina naturalny proces żałoby. Do objawów depresji należą:
- Problemy ze snem,
- Zmęczenie,
- Brak energii,
- Problemy z trawieniem,
- Poczucie beznadziei,
- Poczucie winy,
- Poczucie pustki,
- Znaczne wahania nastroju z przewagą apatii i przygnębienia,
- Izolacja społeczna,
- Problemy z podejmowaniem decyzji.
W przypadku depresji, reakcje emocjonalne są zazwyczaj trwalsze i bardziej dotkliwe niż w przypadku żałoby. Jeśli podejrzewasz, że senior, z którym pracujesz, cierpi na depresję, warto skonsultować się z lekarzem.
Jak pomóc seniorowi, który doświadczył straty?
Jeśli senior, z którym pracujesz, doświadczył straty bliskiej osoby, istnieją różne sposoby, aby pomóc mu w radzeniu sobie z trudnymi emocjami. Oto kilka wskazówek:
1. Pozwól seniorowi wyrazić swoje uczucia
Daj seniorowi czas na wyrażenie swojego smutku i żalu. Pozwól mu mówić o osobie, którą stracił i o tym, co czuje. Słuchaj uważnie i okazuj zainteresowanie.
2. Zaoferuj wsparcie emocjonalne
Powiedz seniorowi, że jesteś tu dla niego i że jest gotowy, aby pomóc na tyle, na ile to tylko możliwe. Wiele osób postrzega żałobę jako proces, przez który trzeba przejść samemu, ale to nieprawda. Wsparcie innych ludzi może pomóc w radzeniu sobie z trudnymi emocjami.
3. Pomóż seniorowi się zaktywizować
Senior może być skłonny do izolowania się od innych ludzi i unikania aktywności, które wcześniej sprawiały mu przyjemność. Pomożesz mu w utrzymaniu normalnego trybu życia, zachęcając go do udziału w aktywnościach, które lubi. W towarzystwie, nawet nie jest to bliska osoba, tylko opiekunka, łatwiej jest znaleźć motywację, aby czymś się zająć i wyjść z domu.
4. Znajdź grupę wsparcia
Istnieją grupy wsparcia dla osób, które doświadczyły straty. To dobre miejsce dla seniora, aby porozmawiać z innymi ludźmi, którzy przechodzą przez podobną sytuację. Warto podsunąć taki pomysł rodzinie seniora, zwłaszcza jeśli bliscy nie odwiedzają zbyt często osoby starszej.
Dlaczego praca w opiece ma tak duże znaczenie?
Opieka w Niemczech to praca, która wiąże się z atrakcyjnymi warunkami, ale też dużą odpowiedzialnością. To właśnie opiekunka jest z seniorem na co dzień i często najlepiej widzi, w jakim stanie emocjonalnym się znajduje. Dla wielu osób starszych opiekunka jest jedyną osobą, którą widzą codziennie, dlatego to z nią dzielą się swoim przygnębieniem i trudnymi emocjami. Opieka nad osobami starszymi jest ważną pracą, która wymaga empatii, cierpliwości i zaangażowania. Ma jednak również łatwiejsze strony – atrakcyjne wynagrodzenie, możliwość szlifowania języka niemieckiego oraz poznania nowych ludzi i kultury naszych zachodnich sąsiadów.
Doświadczenie żałoby lub straty bliskiej osoby jest trudnym i bolesnym doświadczeniem, szczególnie dla seniorów, którzy często zmagają się z samotnością. Tak ważne jest więc wsparcie ze strony opiekunki, która na co dzień jest dla osoby starszej towarzystwem, a w razie potrzeby zwróci się o pomoc do profesjonalisty.